Сынып жетекшісі қандай болуы керек?

Бала – жанып тұрған шырақ. Шырақтың одан сайын жарқырап жануы, яғни  әр баланың бойындағы «отты» сақтау – сынып жетекшісінің басты мақсаты.

Әр мұғалімнің жұмысында күрде­лі, бірақ өте маңызды миссия бар. Ол – сынып жетекшісі болу. Кейбір мұғалімдер бұл жұмысты олардың педагогикалық қызметіне қосымша жүктеме деп санаса, басқалары оны ең маңыздысы деп атайды. Сынып жетекшісінің жұмысы қаншалықты қиын болса да бұл, әрине, балаларға қажет. Өйткені сынып – мектептің негізгі құрылымдық буыны.

Қазіргі заманғы сынып жетекші­сінің қызметі – білім беру мекемесінің маңызды буыны оқушыларға жеке көзқарасты енгізудің негізгі тетігі. Сынып жетекшісі өз сыныбындағы оқушылардың күнделікті өмірі мен әрекетін болжайды, талдайды, ұйым­­дастырады, бақылайды. Қазір­гі за­манғы сынып жетекшісі өз қыз­метінде белгілі оқу-тәрбие жұмы­сының фор­маларын қолданады. Жұ­мыс фор­малары педагогикалық жағ­дайға бай­ланысты анықталады.

Қазіргі сынып жетекшісі қандай болуы керек? Қазіргі білім беру процесінде оның рөлі қандай?

Өз іс-әрекетінің технологиясына иелік ететін нағыз сынып жетекшісі әр тәрбиеленушісінде қайталанбас тұл­ғаны көре білетін ақылды тәрбиеші. Ол әрбір оқушыны педагогикалық диагностика негізінде терең зерттейді. Оқушымен қарым-қатынасты үйлес­тіреді, жеке тұлғаға бағдарланған тәсілге негізделген сыныптың қа­лыптасуына ықпал етеді. Сынып же­текшісі балалармен бірге сыныптың білім беру жүйесін жобалайды. Олардың қызығушылықтарын, қабі­леттерін, тілектерін ескереді, ата-ана­лармен қарым-қатынас жасайды, қоршаған ортаның этномәдени жағ­дайларын ескереді.

Қазіргі уақытта сынып жетекшісі уақыт ағымына ілесіп жұмыс істеуі қажет. Ол әдістемелік және психо­логиялық тұрғыдан сауатты, оқу-тәрбие жұмысының теориясы мен әдістемесін білуі керек. Ол үнемі тақы­рыптық секцияларға, семинарлар мен конференцияларға қатысып білік­тілігін арттырады.

Балалар – тәрбие және білім беру процесінің негізгі буыны. Олар­дың қатысуынсыз бірде-бір сынып жетекшісі өз шеберлігін көрсете ал­майды, тәжірибемен бөлісе алмайды.

Сынып жетекшісінің жұмысы – бұл барлық білім беру мекемесінің білім беру бағдарламасына негіздел­ген мақсатты, жүйелі, жоспарланған қыз­мет. Қазіргі сынып жетекшісінің қызметі ең алдымен өз сыныбының оқушыларымен жұмыс істеуге бағыт­талған. Ол когнитивті қызығушы­лықтарды дамыту мен ынталан­дыру үшін оның жеке және жас ерекшеліктерін зерттей отырып, әрбір жеке баланың мотивациясын қа­лыптастырады.

Сынып жетекшісі педагог-психологпен бірге оқушылардың даралығын, олардың қоғамға бейім­делуін зерттейді. Психологтың қол­дауымен тәрбиеленушілердің та­нымдық, шығармашылық қабілеттері мен мүмкіндіктерін анықтай отырып, сынып ұжымының дамуын талдайды, балаға болашақ мамандығын таң­дау туралы шешім қабылдауға көмектеседі.

Сондай-ақ оның қызметінде қо­сымша білім беру мұғалімдерімен ынтымақтастықтың маңызы зор. Олар­мен қарым-қатынас балалардың қосымша білім беру жүйесінің барлық алуан түрлілігін оқушылардың таным­дық, шығармашылық қабілеттерін кеңейтуге көмектеседі. Сыныптан тыс жұмысты, бос уақытты және демалысты ұйымдастыруда сынып жетекшісі  белсенді қарым-қатынас жасайды.

Отбасы – тәрбиенің маңызды әлеуметтік институтының бірі. Сынып жетекшісінің ата-аналар­мен жұмысы баланың мүддесі үшін отбасымен жұмыс жасауға бағыт­талған. Сынып жетекшісі ата-ана­ларды білім беру ұйымындағы оқу процесіне қатысуға тартады. Бұл отбасында қолайлы климаттың қалыптасуына, баланың мектепте және үйде психологиялық және эмо­ционалды жайлылығына ықпал ете­ді. Сонымен қатар оқушының эмо­ционалды дамуына, оның сөйлеуі мен интеллектісіне ықпал ететін оқу қызметінің мазмұнын жаңарту маңызды міндет болып қала береді.

Данагүл Қуандық,

№268 мектеп-лицей мұғалімі

Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!