Жарақат дегеніміз не?

      Жарақат (грек тілінен аударғанда – жара, зақымдану) – кенеттен сыртқы әсерден болатын адам ұлпаларының немесе мүшелерінің анатомиялық тұтастығының немесе физиологиялық қызметінің бұзылуы.

Жарақаттардың негізгі себебі: жұмысшының биіктіктен құлауы, ауыр заттардың, ұшатын бөліктерінің, сынықтары немесе құралдарының құлауы, механизмді немесе басқа қозғалатын құрал-жабдықты қолмен немесе дененің басқа бөліктерімен соғу, құралмен қолды, аяқты немесе дененің басқа бөліктерін соғу, көзге шаң, ұсақ сынықтар және т.б.

Қауіпті өндірістік фактордың әсер етуіне байланысты және жарақаттанумен және еңбекке қабілеттілігін жоғалтумен қатар жүретін қызметкердің қатысуымен болған оқиға Қазақстан Республикасының заңнамасында өндірістегі жазатайым оқиға ретінде қарастырылады.

Өндірістік жарақаттардың негізгі себептеріне мыналар жатады:

 – машиналардың, механизмдердің, жабдықтардың конструкциялық кемшіліктері, жетілмегендігі, жеткіліксіз сенімділігі;

– ақаулы машиналарды, механизмдерді, жабдықтарды пайдалану;

– технологиялық процестің жетілмегендігі;

– технологиялық процестің бұзылуы;

– көлік құралдарын пайдалану кезінде қауіпсіздік талаптарын бұзу;

– жол қозғалысы ережелерін бұзу;

– жұмыстың қанағаттанарлықсыз ұйымдастырылуы;

– жұмыс орындарын ұйымдастырудағы қанағаттанарлықсыз мазмұн мен кемшіліктер;

– ғимараттардың, құрылыстардың қанағаттанарлықсыз техникалық жағдайы, аумақтар;

– қауіпсіз еңбек тәжірибесіне оқытудағы кемшіліктер;

– жеке қорғаныс құралдарын қолданбау;

– ұжымдық қорғаныс құралдарын қолданбау;

– еңбек және өндірістік тәртіптерді бұзу

Зақымдану көзі мен сипатына қарай жарақаттар: механикалық (шығу, сыну, кесу, көгеру және т.б.); термиялық (термиялық күйік және үсік шалу); химиялық (химиялық күйік, улану); электрлік (электрлік күйіктер мен белгілер, терінің металдануы, электроофтальмия, паралич және т.б.); психикалық (қорқыныш, жүйке шок); сәулелену (радиациялық күйік).

Орналасқан жеріне қарай жарақаттар көзге, аяққа, басқа (көзден басқа), денеге, саусақтарға, қолдарға (саусақтардан басқа) және бірнеше түрге бөлінеді.

 Жазатайым оқиғалардың себептері – қауіпті өндірістік факторлардың пайда болуына ықпал ететін жағдайлардың жиынтығы. Жарақаттардың негізгі себептері келесі топтарға бөлінеді.

Ұйымдастырушылық себептер: жұмыстың қанағаттанарлықсыз ұйымдастырылуы; қауіпсіз еңбек тәжірибесіне оқытудағы кемшіліктер; жұмыс орындарын ұйымдастырудағы қанағаттанарлықсыз мазмұн мен кемшіліктер; жұмысшылардың жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етілмеуі; өз мамандығынан тыс жұмыстарды орындау және т.б.

Алдын алудың негізгі ұйымдастыру шараларына өндірістік жарақаттар уақтылы және сапалы орындалуын қамтуы керек:

– еңбекті қорғау бойынша оқыту және еңбекті қорғау талаптары бойынша білімдерін тексеру;

– жұмыстарды орындаудың қауіпсіз әдістері мен тәсілдерін;

– еңбек қауіпсіздігі және өрт қауіпсіздігі бойынша нұсқаулықтардың барлық түрлері;

– тағылымдамадан өту және қайталау;

– төтенше жағдайлар және өртке қарсы дайындық;

– арнайы дайындық;

– қызметкерлердің біліктілігін арттыру.

 

---

 

Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!