Қазақстандағы ломбардтардың капиталы бір жыл ішінде 80%-ға жуық өсіп, 334 миллиард теңгеге жетті. Алайда сектордың өсуімен қатар бақылау да күшейді. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі қаражаттың шығу тегін және заңнаманың сақталуын қатаң қадағалауда. Толығырақ BAQ.KZ тілшісінің материалында.
2025 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша елде 473 ломбард тіркелген. Олар автокөліктерді, зергерлік бұйымдарды, тұрмыстық техниканы және басқа да қозғалмалы мүлікті кепілге қою арқылы микронесие береді.
Ломбард секторының жиынтық активтері 526,1 миллиард теңгені құрады. Бұл көрсеткіш 2024 жылдың басынан бері 174,8 миллиард теңгеге немесе 50%-ға артқан.
Ведомствоның мәліметінше, нарықтың белсенді дамуына қысқа мерзімді микрокредиттерге деген жоғары сұраныс және сектордың біртіндеп мемлекеттік бақылауға өтуі себеп болып отыр. Агенттік өкілдерінің айтуынша, бұл шаралар операциялардың ашықтығын арттыруға, тұтынушылардың құқығын қорғауға және көлеңкелі экономиканың тәуекелдерін азайтуға мүмкіндік береді.
Жаңа бақылау тетігі
2020 жылдан бастап ломбардтар лицензиялауға және Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің тұрақты қадағалауына жататын реттелетін қаржы ұйымдарының қатарына енгізілді.
Агенттік түсіндіргендей, қолданыстағы бақылау жүйесі нарыққа кіруден бастап қаржылық операцияларды тұрақты мониторингтеуге дейінгі барлық негізгі кезеңдерді қамтиды.
Ломбардтарды реттеу мен қадағалаудың қолданыстағы тетігі олардың қызметінің ауқымы мен тәуекел деңгейіне сай ашықтықтың, есептіліктің және бақылаудың қажетті деңгейін қамтамасыз етеді, – деп хабарлады ведомство өкілдері.
Реттеу үлгісі мыналарды қамтиды:
- басшылардың іскерлік беделі мен біліктілігін міндетті түрде тексере отырып, лицензия беру;
- белгіленген форматта реттеуші есептілікті ұсыну;
- заңнаманың сақталуын бақылау және лицензиядан айыруға дейінгі санкциялар қолдану.
Агенттік тәуекелге бағытталған тәсілді қолданады. Ерекше назар пруденциялық нормаларды бұзу белгілері бар немесе капитал көздерінің ашықтығы жеткіліксіз ломбардтарға аударылады.
Қатаң жауапкершілік стандарттары
Тұтынушылардың сенімін арттыру және микрокредит беру саласында олардың құқықтарын қорғау мақсатында бірқатар міндетті талаптар бекітілген.
Әрбір ломбард міндетті түрде:
- тиімді пайыздық мөлшерлемені және қарызды өтеу кестесін толық көрсетіп, микрокредит шартына отыруы тиіс;
- кепілге қойылған мүлікті сақтау мен қарыз өтелгеннен кейін оны қайтару үшін тиісті жағдай жасауы қажет;
- талап етілмеген заттарды сақтау мерзімдерін сақтауға міндетті;
- кепіл затының жоғалуы немесе зақымдану қаупі туралы қарыз алушыны хабардар етуі керек.
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!