Листериоз – Listeriamonocytogenes бактерия тудыратын қауіпті жұқпалы ауру. Бұл ауру адамға жануарлардан, ластанған тағам өнімдері мен су арқылы жұғады. Әсіресе жүкті әйелдерге, жаңа туған нәрестелерге, қарттарға және иммунитеті әлсіреген адамдарға үлкен қауіп төндіреді.
Аурудың таралу жолдары: Листериоз бактериясы топырақта, суда, өсімдіктерде және жануарлардың ағзасында ұзақ уақыт өмір сүре алады. Адамға инфекция көбінесе:
– ластанған көкөністер мен жемістер;
– пастерленбеген сүт және одан жасалған өнімдер (қатты ірімшік, сүзбе, т.б.);
– шала піскен ет, балық арқылы жұғады.
Бактериялар тоңазытқыш температурасына төзімді. Сондықтан салқында сақталған тағамдарда белсенділігін жоймайды. Бұл – листериоздың ерекше қауіптілігін арттырады.
Листериоздың негізгі белгілері:
Листериоздың жасырын кезеңі – 3 күннен 70 күнге дейін созылуы мүмкін. Бастапқы белгілері:
– дене қызуының көтерілуі,
– бұлшықет ауруы,
– жүрек айну, құсу, іш өту.
Иммунитеті әлсіз адамдарда және жүкті әйелдерде листериоз асқынған түрде өтеді. Жүкті әйелдерде түсік тастау, өлі туу немесе нәрестенің туабітті аурумен тууының негізгі себептерінің бірі – осы листериоз ауруы.
Листерияны жұқтыру мүмкіндігін қалай төмендетуге болады?
Жалпы ұсыныстар:
• Шикі көкөністерді тұтынбас бұрын оларды мұқият жуыңыз.
• Сиыр еті, шошқа еті немесе құс еті сияқты жануарлардың шикі етін мұқият пісіріңіз.
• Көкөністерді, пісірілген тағамдарды және пісірілмеген етті тоңазытқышта бөлек сақтаңыз.
• Пастерленбеген сүтті ішпеңіз және одан жасалған тағамдарды тұтынбаңыз.
• Шикі тағамдарды ұстағаннан кейін қолыңызды жуыңыз.
• Нанға, көкөніске, шикі етке жеке-жеке пышақтармен кесетін тақталарды бөлек арнау керек. Оларды таза ұстау керек.
Листериоздың алдын алу үшін жоғарыда аталған ұсыныстарды орындау қажет. Бұл ұсыныстар тағамды қауіпсіз өңдеуді қамтиды.
Азық-түлік қауіпсіздігінің бес қадамы:
• Ас үй аумағын таза ұстаңыз.
• Пісірілген және пісірілмеген тағамдарды бөліңіз.
• Мұқият пісіріңіз.
• Қауіпсіз тағам температурасын сақтаңыз.
• Таза су мен таза құралдарды пайдаланыңыз.
Қауіпті листерия микробтары түрлі тағамдардан жасырын жұғу арқылы ауыр ауру тудырады.
Қорыта айтқанда, листериоз – сирек кездесетін, бірақ өте қауіпті жұқпалы ауру. Оның алдын алу үшін тазалық сақтау, тағам өнімдерін дұрыс өңдеу және сақтау – ең басты шарт. Әсіресе жүкті әйелдер мен иммунитеті төмен адамдар қосымша сақтық шараларын қатаң ұстануы қажет. Листериоздың вакцинасы жоқ болуына байланысты сақтық шараларына аса мән беру керек. Халықтың санитариялық сауаттылығы артып, қауіпсіздік шараларын ұстанса, листериоздың алдын алуға толық мүмкіндік бар.
А.Құнанбайқызы,
«Қызылорда обаға қарсы күрес станциясы» РММ-нің дәрігер-бактериологы
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!