Әрбір баланың денсаулығы – ел болашағының басты кепілі. Бүгінде балалар мен жасөспірімдер арасында қант диабеті, созылмалы аурулар, асқазан-ішек аурулары, гастрит сияқты сырқаттар жас талғамай, балалықты ұрлап жатқандай әсер қалдырады. Бұған қоса, ұйқының бұзылуы, гаджетке тәуелділік, ұйқысыздық – баланың жүйке жүйесіне, дамуына кері әсерін тигізеді.
Балалықпен жасалған әрекеттерге кейде ата-ананың да қауқары жетпейді. Бұл қауіптің алдын алуға бола ма? Осы сұрақтар төңірегінде балалар дәрігері Улша Сапиқызымен сұхбаттасудың сәті түсті.
– Балалар үшін дұрыс әрі жеткілікті ұйқының маңызы қандай?
– Баланың өсуі, толыққанды дамуы, ағзаның қалыпты жетілуі мен мидың тынығуы үшін ұйқы маңызды рөл атқарады. Әр жас кезеңіне сәйкес, ұйқы ұзақтығы да әртүрлі болады. Мысалы, 8-11 жас аралығындағы балаларға кемінде 11 сағаттық ұйқы қажет болса, 14 жастан бастап 8-9 сағат жеткілікті. Егер бала жеткілікті ұйықтамаса, зейіні төмендеп, есте сақтау қабілеті әлсірейді, тез шаршайды. Сондықтан ата-аналар баласының ұйқы тәртібіне ерекше мән бергені жөн.
– Балалардың тамақтануында қандай қателіктер жиі кездеседі?
– Бүгінгі балалар газдалған сусындар мен фаст-фуд өнімдерін көп тұтынады. Бұл тағамдардың құрамында трансмайлар, шамадан тыс тұз және жасанды дәм күшейткіштер болады. Мұндай тағамдарды жиі тұтыну семіздікке, қан қысымының жоғарылауына, жүрек-қан тамырлары ауруларына себеп болады. Газдалған сусындар тіске де өте зиян. Қант мөлшерінің тым көптігі – тіс жегісінің пайда болуына әкеледі. Ата-аналар баласының көңіліне қараймын деп, оның денсаулығына зиян келтіріп алмауды да естен шығармағаны жөн.
– Вакцина қауіпті емес пе? Қоғамдағы күмән мен пікірлерге не дейсіз?
– Вакцинаның бірнеше түрі болады және ол әр балаға міндетті түрде салынады деген түсінік дұрыс емес. Вакцина баланың жасына, денсаулық жағдайына қарай жұқпалы аурулардың алдын алу үшін егіледі. Кей ата-аналарда күмән болуы мүмкін, бірақ елімізде балаларға салынатын вакциналар Денсаулық сақтау министрлігі тарапынан тексерістен өткен, қауіпсіздігі дәлелденген. Мысалы, қызылша, көкжөтел, туберкулез, полиомиелит сияқты жұқпалы аурулардан қорғанудың ең тиімді жолы – вакцина. Бұл – иммунитетті күшейтетін, ауруға қарсы тұратын бірден-бір құрал екенін ұмытпаған жөн.
– Бала тәрбиелеп отырған жас отбасыларға қандай кеңес бересіз?
– Ең алдымен, баланың денсаулығы мен психологиялық дамуына мән беру керек. Аурудың белгілері байқалса, интернеттен ем іздемей, білікті дәрігерге жүгіну керек. Сондай-ақ баланың көңілін табамын деп кез келген қалауын орындау оның болашағына кері әсер етуі мүмкін. Ата-ана балаға бағыт беруші екенін әрдайым есте ұстаған жөн.
– Сұхбатыңызға рахмет.
Әңгімелескен
Айдана БАХТИЯР
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!