Соңғы уақытта қоғамда баланың терезеден құлауы, суға батуы жиілеп кетті. Оның себебі неде?
Бала қауіпсіздігі басты назарда болуы тиіс
Біріккен ұлттар ұйымының бала құқықтары жөніндегі декларациясында: «Бала туғанға дейін де, туғаннан кейін де ақыл-есі жетілгенше ата-анасының, қамқоршысының тарапынан қамқорлықта болуы тиіс» деп жазылған екен. Халқымыз мұны «бала адамның бауыр еті» деген бірауыз сөзбен жеткізген. Бес саусақ бірдей емес, әрине. Дегенмен көпшілік ата-аналар балаларын бақылаусыз қалдырып кететіні жасырын емес. Себебін сұрасаң «Бала қарап отыруға уақытым жоқ. Жұмыс істеп ақша табуым керек» деген сынды әңгіме айтады.
Құтқарыңызшы!
Биыл облыс бойынша су айдындарында 21 адам суға кеткені анықталған. Оның жетеуі бала. Сондай-ақ құтқарушылардың көмегімен 7 адам құтқарған. ТЖ департаменті қызметкерлері мен құтқару бөлімшелері қызметкерлері су айдындары мен балық аулайтын орындарда 1154 рейд өткізіп, 51702 адамға түсіндірме жұмыстарын жүргізген.
Ал қала көлемінде суға кету дерегі бойынша 8 оқиға тіркелген. Оның ішінде 5 адам (оның 3-і бала) қаза болған. Өткен жылдың осы уақыт аралығында 13 адам суға батып кеткен. Оның 8-і жасөспірім болғаны анықталған.
Су тіршілік көзі, бірақ тілсіз жау. Осыны әрбір адам қаперінде ұстау керек. Ал балалар жазғы каникулда көбіне үйінде болғандықтан кейде ата-ананың бақылауынсыз су айдындарында шомылып, соңы қайғылы жағдайға соқтырып жатады. Сондықтан бала қауіпсіздігін басты назарда ұстаған абзал. «Сақтансаң сақтайды» деп тегін айтылмаса керек.
Қараусыз бала құламағанда қайтеді?
– 2022 жылы қала аумағында 18 жасқа толмаған балалардың терезеден құлап жарақат алу жағдайы алаңдатарлық. Өңірде баланың қатысуымен болған әрбір оқиға бала қауіпсіздігіне салғырт қарағаннан орын алуда. Мәселенің ең өзектісі ата-аналар – терезе торына сеніп, баланы қараусыз қалдыруында болып отыр. Айта кетерлік жайт, терезе торы аса сенімді емес. Өйткені күн ыстығына күйіп, уақыт өте сетінейді. Салдарынан бала салмағын көтермей жиегі жыртылып, соңы қайғылы жағдайға соқтырып жатады. Жыл басынан бері 17 көпбалалы ананың тұрғын үйлерінің терезелеріне арнайы қауіпсіздік ілмешегі орнатылды. Қала тұрғындарына көп жағдайда 2 жастан 7 жасқа дейінгі балалар терезеден құлау қауіп-қатеріне жиі ұшырайтыны, бұл жастағы балалар терезе алдында ойнаудың қаншалықты қауіпті екенін түсінбейтіндігін және қайғылы жағдай болмас үшін үйдегі қауіпсіздікті сақтау керек екендігін дауыс зорайтқыш құрылғысымен аула аралау арқылы түсіндірілді. Сонымен қатар әрбір көп қабатты тұрғын үй подъезінің есіктеріне үн-парақтар ілініп, жадынамалар таратылды, – дейді қалалық төтенше жағдайлар басқармасының бастығы азаматтық қорғау подполковнигі Жасұлан Түйменов бізбен әңгімесінде.
Сәуір айында қала орталығындағы көпқабатты тұрғын үйлердің бірінен 4 жасар бала құлап, әртүрлі жарақатпен облыстық көпбейінді балалар ауруханасына жатқызылады. Осы іспеттес жағдай мамыр айында бір мәрте, маусым айында үш мәрте қайталанған. Абырой болғанда балалар аман қалған.
Ата-ана не дейді?
Өзекті мәселе төңірегінде ата-аналардың да ойын білгенді жөн көрдік. Көпбалалы ана Сәуле Сайдова бала тәрбиесінде ата-ана тарапынан салғырттық көп екенін айтады. «Бұл жағдайға отбасы мүшелерінің жұмысбастылығы себеп», – дейді ол.
– Ашығын айтайын, бәріміз бала үшін деп өмір сүріп жүрміз ғой. Қатарынан кем болмаса екен деп таңертеңнен кешке дейін жұмыс істейміз. Жұмыстан үйіне келген анасы кешкі тамақты әзірлеумен әлек болады. Балаларымыздың біреуі жоғары оқу орнында білім алса, қалғаны мектепте оқиды. Әрқайсысында заманауи ұялы телефон, ноутбуктері бар. Уақыттарын соған телмірумен өткізеді. Олардың не көріп отырғанын күнде бақылаймыз деп айта алмаймын. Бірақ ғаламторсыз тағы қалдыра алмаймыз. Қазір берілген үй тапсырмасын орындау, сабақтың өзі телефонға байланып қалған заман ғой. Балалардың бетін қайтара алмайтынымыз тағы бар. Үйден қашу, көшеде қыдыру, бөтен адамның үйіне бару сынды жағдайлардың барлығын олар ғаламтор арқылы көріп қайталауда. Жаз мезгілінде балалар тәулік бойы бос отырады. Ата-аналары жұмыста болғандықтан, ұялы телефон, компьютерге телміріп отыратыны сөзсіз. Менің ойымша, балаларды қосымша үйірмелерге, спорттық жарыстарға көп қатыстыру керек, – дейді ардагер ұстаз Сәуле Сайдова.
Тілші түйіні
Қазіргідей алмағайып заманда көбіміз ақша табу жолына түсіп кеттік. Баланың қарны аш болмаса, киімі бүтін болса басқасына бас ауыртпайтын болдық. Алайда ең маңыздысы бала қауіпсіздігі мен тәрбиесін ұмыт қалдырдық. «Бала ақ парақ секілді, не жазсаң соны оқисың» деген ұлы ұстаз Әл Фарабидің сөзінің астарына мән беру керек. Мендегі айтар оймақтай ой осыған саяды.
Тұрар БЕКМЫРЗАЕВ
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!