Қазақстан үкіметінің мәліметі бойынша, Оңтүстік Кореяда мыңдаған қазақстандық заңсыз еңбек етеді. Алматыдағы BAQ.KZ тілшісі Кореяда жұмыс істеп жүрген азаматтармен тілдесіп, олардың табысы мен неге осынша көп қазақстандық “оңай ақша” іздеп баратынын анықтап көрді.
Ресми жұмыс: айлық $2–3,5 мың
Қазақстандық Данияр Еркінбай Оңтүстік Кореяда шамамен 10 жыл тұрып келген. Оның айтуынша, ресми жұмысқа көбінесе IT-мамандар, медициналық аудармашылар, халықаралық компания қызметкерлері және ірі фирмаларда жұмыс істейтіндер орналасады.
Негізінен бұл аударма мен халықаралық саудаға байланысты. Кейбіреулер халықаралық ұйымдарда, кейбірі жеке компанияларда жұмыс істейді, – деді Данабаев.
Оның айтуынша, шетелдіктердің орташа айлық жалақысы $2–2,5 мың, ал Samsung немесе LG сияқты ірі компанияларда $3 мыңнан бастап төлейді.
Айтуар Есжанұлы Көреядағы Hyundai кеме жасау зауытында ресми түрде $3,5 мың айлық алғанын, жұмыс күні 8 сағаттан болғанын айтты.
Жұмыс өте қарапайым: тазалау, жинау, сыпыру. Түскі және кешкі ас әрдайым жұмыс берушіден беріледі. Мерекелерде еңбекақы 200%, демалыс күндері – 150%. Әйелдерге сәл төмен төлейді, – дейді ол.
Заңсыз жұмыс: күніне $100
Данияр Еркінбайдың сөзінше, Кореяда тұратын 40 мың қазақстандықтың шамамен 20 мыңы заңсыз жұмыс істейді. Олар құрылыс алаңында, зауыттарда немесе қарапайым жұмысшылар болып еңбек етеді.
Біраз адам заңсыз жұмыс істейді, өйткені осында жақсы табыс табуға болады. Тіпті заңсыз жұмысшыларға да еңбегі үшін төлейді, – деді Данабаев.
Спикердің сөзінше, заңсыз жұмысшылар теңіз балдырын жинау сияқты ауыр жұмыстарға шығып, күніне $100 немесе одан да көп алады. Ол заңсыз жұмыс істейтіндер үшін қауымдастықтар бар екенін, бірақ соңғы уақытта шетелдіктердің көп келуіне байланысты жағдай қиындағанын айтты.
Көпшілігі несие жабу, қарыз өтеу, қосымша табыс табу, пәтер, мүлік сатып алу, ата-анасына көмектесу үшін келеді. Мәселелер әртүрлі, – деді ол.
Табыс өмірге жеткілікті ме?
Кореяда Данияр ештеңеге қиналмай өмір сүргенін, жеке жинақ та қалғанын айтты. Алайда шығындардың өте көп екенін атап өтті. Мәселен, Сеулде пәтер $1 млн-нан басталады.
Сеулде тұратын корей отбасы тек пәтерге айына $800–$1 мың төлейді, – деді ол.
Мигранттар үшін минималды бюджет осылай көрінеді:
• Тұрғын үй (қарапайым бір бөлмелі) – $400/ай
• Тамақ (минимум) – $400/ай
• Көлік – $50/ай
Даниярдың айтуынша, Кореяда 10 жыл жұмыс істесе де, қазір жалақы деңгейі Қазақстанмен теңесіп келеді.
Егер білім мен арнайы дағдыларың болса, Қазақстанда да жақсы табыс табуға болады, – деді ол.
Қиындықтар
Заңсыз жұмыс істегендер үшін медициналық көмек алу немесе құқықтық мәселені шешу қиын. Сонымен қатар тілдік кедергі бар.
Бірдеңе тез түсіндіру қажет болса, адамдар таныстарына қоңырау шалады, аудармашы қолданады. Корейлерге де қиын, өйткені олар бұл шетелдікпен қалай түсінісу керегін білмейді. Қай ережелер бар екенін түсінбейді, сондықтан жиі қақтығыстар болады, – дейді Данияр.
Ол кемінде тұрмыстық деңгейде корей тілін үйренуді ұсынады.
Егер тілді меңгермесең, қол қимылымен, саусақпен, нені істеу керегін көрсетеді. Сондықтан ең бастысы – жұмыс істеуге деген ниет, – дейді ол.
Осылайша, далада немесе зауытта жұмыс істегенде тілдік кедергі бейресми жолмен шешіледі, бірақ білікті қызметке орналасу үшін сол мемлекеттің тілін білу маңызды.
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!