Тіл – ұлттың айнасы, рухтың тірегі, елдіктің ең асыл белгісі. Халықтың болмысын, тарихын, мәдениетін, дүниетанымын тіл арқылы танимыз. Қазақ тілінің тұғыры ғасырлар бойы талай сыннан өтіп, елмен бірге жасап, ұрпақ санасында ұлықталып келеді. Сондықтан туған тіл – біздің мемлекетіміздің де, халқымыздың да берік діңгегі, рухани тәуелсіздігіміздің кепілі.
Қазақстан Республикасының Конституциясында мемлекеттік тілдің мәртебесі айқын көрсетілген. Қазақ тілі – мемлекеттік басқару мен заңнаманың, білім мен мәдениеттің, ғылым мен қоғамдық өмірдің негізгі құралы. Бұл – тек құқықтық норма ғана емес, ұлттық болмысымызды сақтап қалудың стратегиялық бағдары. Мемлекеттік тілге құрмет – елдің тәуелсіздігіне, тарихына, болашағына деген құрмет.
Сот жүйесі – халық пен мемлекет арасындағы әділдік көпірі. Әрбір сот процесі – заң үстемдігінің көрінісі, ал мемлекеттік тілдің қолданылуы – сол әділдіктің халыққа түсінікті, айқын жеткізілуінің кепілі. Сот ісін жүргізу барысында мемлекеттік тілді кеңінен қолдану – азаматтардың құқығын қорғаудың маңызды тетігі. Өйткені ана тіліндегі әрбір сөз әділдікті айшықтап, халыққа жақын естіледі.
Судья ретінде менің басты парызым – әділдікті қамтамасыз ету ғана емес, сонымен бірге мемлекеттік тілдің қолданысына үлгі болу. Тіл – тек қарым-қатынас құралы емес, ол – халықтың сенімі мен бірлігінің айнасы. Сот залында айтылған әрбір сөздің салмағы бар. Егер ол туған тілде әділ әрі анық жеткізілсе, қоғамда заңға деген сенім артады.
Қазақта «Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте» деген қанатты сөз бар. Бұл – уақыт сынынан өткен өсиет. Бізге өзге тілдерді үйрену артықшылық болса, туған тілді ардақтау – міндет. Қазақ тілінің қадірін арттыру – әрбір азаматтың, әрбір мемлекеттік қызметшінің, әрбір сот қызметкерінің қасиетті борышы.
Туған тілдің тұғыры биік болуы – ұлттық бірліктің кепілі. Ынтымақ пен татулықтың бастауы – ортақ құндылықта. Ал ол құндылық – мемлекеттік тіл. Бүгінгі таңда ел бірлігі мен тұрақтылығын сақтауда мемлекеттік тілдің орны ерекше. Тілдің қуаты – елдің қуаты, тілдің мәртебесі – елдің мәртебесі.
Ұлы Абайдың «Өнер алды – қызыл тіл» деген сөзі бар. Шын мәнінде, тіл – даналықтың кілті, парасаттың айнасы. Біз тіл арқылы ойымызды жеткіземіз, білім мен тәжірибемізді бөлісеміз, ұрпаққа өсиет қалдырамыз. Демек, тілдің қадірін арттыру – халықтың рухани деңгейін көтеру деген сөз.
Сот жүйесі де қоғамның ажырамас бөлігі ретінде мемлекеттік тілдің өрісін кеңейтуге үлес қосуға тиіс. Құжаттар мен сот актілерінің, шешімдер мен қаулылардың мемлекеттік тілде дайындалуы – тіл мәртебесінің артуына нақты қадам. Бұл бағытта жасалып жатқан шаралар – ел болашағы үшін маңызды бастама.
Бүгінгі ұрпақ – ертеңгі ел иесі. Оларға аманат – тек жер ғана емес, тіл де. Сондықтан туған тілдің мәртебесін көтеру – баршамыздың ортақ парызымыз. Мемлекеттік тілдің қолданылу аясы кеңейген сайын, елдің бірлігі нығайып, рухы асқақтай түсетіні сөзсіз.
Қорытындылай келе, туған тіл – біздің баға жетпес байлығымыз, сарқылмас қазынамыз. Оның тұғыры биік болуы – әрқайсымыздың жауапкершілігімізге байланысты. Заңға да, әділдікке де қызмет ететін тіл – халыққа ең жақын тіл. Сондықтан мемлекеттік тілдің қадірін ардақтау – елдіктің, бірліктің, әділдіктің айқын көрінісі.
Г. Искакова
Қызылорда қаласының әкімшілік
құқық бұзушылықтар жөніндегі
мамандандырылған сотының судьясы
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!