Фото: mirglobus.com
Оқуға мотивация табу, тіпті, ересектер үшін де оңай емес, ал балаларға бұл одан да қиын. Себебі олар үшін сабақтар қызықсыз және пайдасыз болып көрінетіні сөзсіз. Bugin.kz порталы баланың бойындағы ұшқынды қалай жандырып, оқуға ынталаны қалай арттыру керегін ұсынады.
Балалар, әсіресе жасы кішілері мотивациямен өз бетінше жұмыс істеуді білмейді. Сондықтан телефонда отыру, күлкілі видеоларды көру және достарымен уақыт өткізуге көбірек қызығушылық танытады. Мұндайда ата-ананың басына келетін бірінші ой – мәжбүрлеу.
Бірақ мәжбүрлеу – тиімділігі төмен әдіс. Өйткені бала одан да көп қарсылық көрсете бастауы мүмкін. Мәселені шешу үшін алдымен оны шешу жолдарын емес, тамырын іздеуден бастау керек. Мотивацияның болмауы, мысалы, мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынасқа байланысты болуы мүмкін. Мұғалімнің сабақ үстінде айтқан немқұрайлы сөздері пәнге деген қызығушылығын төмендетіп, оқуға деген құштарлығына әсер етеді. Басқа да себептерге сыныптастармен нашар қарым-қатынас, қорқыту, өзін-өзі төмен бағалау және оқуға шамадан тыс күш жұмсау жатады.
Егер бала өзін сенімсіз сезінсе, мұғалімнің немесе басқа оқушылардың қысымына ұшыраса, ата-ананың осындай көзқарасы оны тек тығырыққа тірейді. Бала оқуға деген ынтасын жоғалтқан жағдайда, ең алдымен, онымен мейлінше ашық, еркін сөйлесуге тырысу керек. Мұғалімдермен, сыныптастармен қарым-қатынасы туралы сұраңыз, оның неден қашып жүргенін және оған өзін жақсы сезіну үшін не көмек керектігін біліңіз. Өзіңіздің мектептегі кезеңдеріңізді де айтып берсеңіз болады. Бала ата-анасының қолдауы барын және көмек сұрайтын ересектің бар екенін білуі тиіс .Егер балаңыз сізге ашылмай жатса, балалар психологын қосуға болады.
Ең бастысы, оқуға деген қызығушылықтың болмауы балада бірдеңе дұрыс емес дегенді білдірмейтінін есте ұстаған жөн. Оқуға құлықсыздықты ересек адамның жұмыс істегісі келмеуімен салыстыруға болады. Көбінесе командамен проблемалар, дөрекі басшылық, монотонды тапсырмалар және шамадан тыс жұмыс кезінде жұмысқа деген қызығушылық төмендейді. Адам өзі жақсы көретін, қолдайтын, қызығушылықтарына ұқсас тапсырмалар ұсынатын, өзі жақсы көретін жұмысты тапқан кезде оның ынтасы артып, жұмыстан рахаттана бастайды. Балада да солай. Егер сіз оның оқуға деген көзқарасын өзгертсеңіз, ол қызығушылық танытады және барлық мәселелер өткен нәрсеге айналады.
Бала белгілі бір пәнді меңгермейді
Бұл жағдайда мұғалімге ұнамау пәнді ұнатпауға проекциялануы мүмкін. Егер бала мұғалім жайлы нашар пікірде болса, жағдайдың себептерін түсіну керек. Алдымен сіз баланың нұсқасын тыңдауыңыз керек, содан кейін мұғаліммен кездесуді ұйымдастырып, жаңа конфликт тудырмай, сабырлы үнмен екінші көзқарасты тыңдаңыз. Бәлкім, осындай әңгімелер арқылы жағдайды бейбіт жолмен шешуге, оқушы мен мұғалім арасындағы қарым-қатынасты жақсартуға болатын шығар. Олай болмаса, баланың пән бойынша білімін жақсартуға көмектесетін қосымша курстарға назар аударуға болады.
Тым көп тапсырмалар
Бала пән бойынша тапсырмаларды орындауға үлгермей, бағдарламадан қалып, үлгерімі төмендейді. Бұл жағдайда басқа балалардың ата-аналарымен сөйлескен жөн. Бүкіл сынып үшін жағдай ұқсас болса, мұғалімге ұжымдық түрде хабарласыңыз. Егер мәселе тек бір балаға қатысты болса, оған үй тапсырмасын орындауға көмектесіп, қиындықтарды бірге жеңуге тырысу керек.
Балаға пәнді меңгеру қиын
Балаға әдебиет пен жаратылыстану оңай беріледі, бірақ математика үнемі қиындықтар туғызады. Бәлкім, ол есейген шағында гуманитарлық салаларға барады, ал математика оның басымдығына айналмайды. Сондықтан шамадан тыс талап етпеңіз. Мұндайда білім беру платформаларының немесе репетитордың көмегіне жүгінген жөн.
Артық қосымша зат балаға қажет емес
Ата-аналар ағылшын тілі кез келген адамға кәсіби және жеке даму үшін қажет деп санауы мүмкін, ал баланың оны мүлдем үйренгісі келмейді. Егер қосымша сабақтар мен сіздің тараптан берілген мотивация көмектеспесе, сіз басқа тілдерді немесе дағдыларды үйренуіне көңіл бөлгеніңіз дұрыс. Мүмкін мұндай мүмкіндіктер оны көбірек қызықтырып, ол қуана оқи бастайды.
Бұл курс сіздің балаңызға жарамайды
Курстарды таңдағанда, оқыту әдістеріне назар аударыңыз. Ең ұтымды нұсқалардың бірі – геймификациясы бар курстар. Бұл тәсілмен ойын механикасы тренингке кіреді. Күрделі тапсырмаларға бояу парақтары, мультфильмдер мен эстафеталар, жарыс элементі қосылады. Оқу қызықсыз болудан қалады, балалар қызығушылықпен оқи бастайды. Бұл тәсіл арқылы сіз тіпті бастапқы бейімділігі жоқ баланы да бола аласыз.
Бала назар аударып, зейін қоя алмайды
Егер баланың зейін қою қабілеті нашар болса, маманға көрсету керек. Егер проблемалар табылмаса, жад пен концентрацияны арттыратын әдістерге жүгінуге болады. Мысалы, «бес айырмашылықты тап», «затты тап» ойынын ойнап, басқатырғыштарды құрастыруды үйретіңіз.
Бала таңдауынан бас тартады
Бала қытай тілі сабағына, спорт секциясына немесе өнер мектебіне түсіруді өтінеді, бір айдан кейін бәрін тастап, оқуын тоқтатады. Ең көп тараған себептер – уақыт өте келе жұмыс жүктемесінің артуы және сәтсіздіктен қорқу. Мұндай жағдайда баламен сөйлесіп, оны қолдап, оның бәрін жеңетінін айту керек. Әр адам қиындықтарға кезігеді және оны жеңу – өсудің маңызды бөлігі. Егер сіз оған: «біз бәрін төледік, сен мұны істеуің керек» деген сөздер айтсаңыз, бұл оның бойында күйзелісті арттырады. Егер бала бастапқыда оны элективті курсқа жазуды өзі сұраса, онда оның сабаққа деген қызығушылығы бар. Оны қолдау мен түсіністік арқылы жандандыру керек.
Бала үнемі гаджеттермен ойнайды
Мәселені шешу үшін оқытуды смартфондарға немесе компьютерлерге біріктіруге болады. Қазіргі заманғы білім беру әдістерінде балаларды баурап алатын және бір уақытта тәрбиелейтін телефон қосымшаларының, компьютерлік ойындар мен VR негізіндегі әрекеттердің алуан түрлілігі бар. Мысалы, ойынның келесі деңгейіне өту үшін бала теңдеудің шешімін табуы немесе өлең мазмұны бойынша сұраққа жауап беруі керек. Ойынның атмосферасы баланы өзіне тартады.
Ең жақсы нұсқа – ойынға негізделген оқытуды пайдаланатын курстарды табу. Геймификация – белсенділікті арттырудың ең тиімді әдістерінің бірі, ал балалар үшін ойын негізінен табиғи процесс болып табылады.
Егер бала алаңдаса, жалқау болса, оқуға қызығушылық танытпаса, онда кез келген қысым жағдайды одан әрі ушықтырады. Бала өз тәжірибесімен бөлісе бастайтын, проблемаларды шешуден қорықпайтын және ата-анасынан әрқашан қолдау алатын атмосфераны құрудың маңызы зор. Сенімді қарым-қатынастың бұл түрімен оқудағы проблемалардың неден туындағанын табу оңайырақ болады және баланың жақсы оқуға деген құштарлығын оятуға мүмкіндік болады.
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!