Сібір жарасы – қауіпті, жұқпалы ауру

Сібір жарасы – адам мен жануарлардың өліміне әкелетін, Bacillus anthracis бациллалары  тудыратын жедел және аса қауіпті  жұқпалы ауру.

Адам ауру малдың етін бөлшекте­генде, терісін сыпырғанда, ауру малға  күтім көрсеткенде, ауру малдың сүтін  шикі немесе шала пісірілген етін тұтыну арқылы жұқтырады. Оның ішін­де санитарлық-эпидемиологиялық бақы­лаусыз сойылып сатылған, нарықта сатып алынған тексерістен өтпеген  шикі ет өнімдерімен таралатын жағдай.  

Аурудың түріне байланысты адам­­ның дене қызуы көтерілуі,  тері жара­сы­ның пайда болуы, ісінуі, ауыр түрлерінде  қан аралас іш өту және құсу, өкпе аурулары, жүрек әлсіздігі пайда болады.

Инкубациялық кезеңінің ұзақтығы терілік түрінде бірнеше сағаттан 14 күнге дейін, сепсистік формасында 6-8 күн болуы мүмкін. Аурудың екі клиникалық түрі бар; біріншісі – жергілікті тері за­қымдалуы (карбункулезді), екіншісі – сеп­систік (өкпе, ішек зақымдануы) түр­лері. Ең жиі кездесетіні карбункулезді түрі. Кар­бункулдың ең көп орналасатын жері – аяқ-қол, мойын және желке. Дер кезінде дәрігер көмегіне жүгінбеген жағдайда өліммен аяқталады. Қоз­дырғыш енген тері жамылғысында 2-3 күн өткен соң қызғылт немесе көкшіл түсті ауырмайтын дақ пайда болады. Сол жер қышып, теріні сәл күйдіргендей болып басталып, үдей түседі.

Бөртпе 12-24 сағат өткеннен кейін алдымен диаметрі 2-3 мм, ішінде ашық түсті сұйықтығы бар күлдіреген бөртпеге айналады, уақыт өте келе оның ішіндегі сұйықтық қою түске боялып, қан араласады.

Аурудың белгілері байқалған жағ­дайда науқас немесе оның жақындары оны міндетті түрде ауруханаға жеткізіп медициналық көмекке жүгіну қажет. Дәрігерге дер кезінде қаралғанда және арнайы емдеу шараларын жүргізгенде дерттен толығымен жазылып кетуге болады.

Алдын алу шаралары:

• Малды ветеринариялық мекеме­лерге толықтай есепке қою және жыл сайын сібір жарасына қарсы малға екпе салынуы керек.

• Ауыл шаруашылығында мал ауы­рып қалған жағдайда, оларды мал дәрігерлеріне көрсетіп, тексерту қажет.

• Жануарларды ветеринариялық бақы­лаусыз союға болмайды және олардың ветеринариялық-санитариялық сараптамадан өтпей, рұқсат алмай сойылып, сатылуына жол берілмейді. Ауырып өлген мал өлекселері жойылады, өртеледі.

• Ауру малмен немесе мал өнім­дерімен жанасқан адамдар медициналық қадағалауға алынады.

• Егерде мал сібір жарасымен ауыр­ған болса, жануарлардан алынатын шикізаттарды дайындау, жинау, сақ­тау, тасымалдау жұмыстары тоқта­тылады. Ауру тараған объектілер залалсыздандырылады.

Сібір жарасының ең тиімді алдын алу шарасы – жыл сайын ауруға қарсы егу (вакцина) жұмыстарын жүргізу. Аурудың жұқтырушы көзі ретінде үй жануарларды да бақылауда ұстау қажет. Екпе жүргізу ең тиімді әдіс болғандықтан, жануарлардың барлығын екпемен қам­туға тырысқан жөн. Қазіргі таңда  егу жұмыстары жануарларды жоспарлы тексеруден өткізу кезінде ветеринарлық мекемелерде тегін жүргізіледі.

Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!