Ел бойынша құрылысшылар тұрғын үй нарығындағы дағдарысқа алаңдаулы. Бағаның негізсіз қымбаттауы құрылысшыларға оңай соқпасы анық. Тұрғын үй нарығында баға неге шарықтап кетті? Құрылысшылардың пікірінше, тұрғын үй құрылысының өзіндік құнының қымбаттауы бағаның өсуіне әкелген. Яғни құрылыс материалдарының қымбаттауы, қол еңбегінің қымбат болуы тұрғын үй нарығында бағаның шарықтауына әсер еткен. Ал құрылыс саласына жауапты мекемелер құрылыс материалдары бағасының қымбаттағанын, алайда құрылыс компаниялары дабыл қағатындай емес екенін алға тартады. Мәселен, Қазақ құрылыс және сәулет ғылыми зерттеу және жобалау институтының мәліметінше, тұрғын үйдің өзіндік құнында арматураның үлесі – 8-10 процент, цементтің үлесі 4 проценттен аспайды. Өткен жылы құрылыс компаниялары құрылыс материалдарының қымбаттауын негізге ала отырып, тұрғын үй бағасын қайта қарауды ұсынған. Осы жылы Бәсекелестікті дамыту және қорғау агенттігі тұрғын үй нарығындағы бағаға мониторинг жүргізу нәтижесінде құрылыс компаниялары тарапынан бағаны негізсіз өсіру жағдайларын анықтап, тіпті кейбір құрылыс компанияларына тиісті шара қолданған.
Құрылысшылардың пікірінше, ипотекалық бағдарламалар да, зейнетақы қорындағы ақшаны тұрғын үй алуға жұмсау жайы да тұрғын үй бағасының өсуіне әсер ететін фактор емес. Сондықтан мемлекет тұрғын үй саласына қаражат салуды тоқтатпауы тиіс. Қазақстан құрылысшылар одағының төрағасы Талғат Ерғалиевтің пікірінше, зейнетақы қорындағы ақшаның бір бөлігін тұрғын үйге жұмсау бағаны қымбаттатуға әсер етпеген болу керек. Дегенмен дәл қазір зейнетақы қоры арқылы үй алу болмаса да құрылыс материалдары қымбаттау үстінде. Құрылысшылар одағы мерзімі аяқталып жатқан ипотекалық бағдарламаларды сақтап қалуды және мемлекеттік субсидиялау арқылы төмен пайыздағы ипотекалық бағдарламалар шыққанын қалайды. Бір сөзбен айтқанда, құрылыс компаниялары мемлекеттен төмен пайыздық несие бағдарламалары, субсидиялау, қаржылық қолдау секілді мемлекет қолдауын күтеді.
Соңғы бесжылдықта елдегі тұрғын үй нарығы сұраныс пен ұсынысқа толы болды. Ипотекалық бағдарламалар, мемлекеттік субсидиялау, зейнетақы қорындағы ақшаның тұрғын үй алуға бөлінуі тұрғын үйге сұранысты екі есеге арттырды. Мұнымен қоса баға да өсті. Сандарды сөйлетсек, 2017-2019 жылдары сату-сатып алу келісімшартының саны 2019-2021 жылдарда екі есеге өсті. Ал тұрғын үй бағысы 65 процентке өскен. 2022 жылдың көктемінен бастап ипотекалық бағдарламалар, зейнетақы қорындағы ақшаны тұрғын үй алуға жұмсау секілді қарқынды қозғалыс бәсең тартты. Құрылыс материалдарының қымбаттауы мен сұраныстың азаюы құрылыс компаниялары үшін оңайға соқпайтын тәрізді.
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!