Абай Құнанбайұлы – қазақ халқының ұлы ақыны, ойшылы, ағартушысы, қоғам қайраткері. Оның шығармалары мен философиялық мұрасы ғасырлар бойы маңызын жоймай, әр буынға өнеге болып келеді. 2025 жылы Абайдың туғанына 180 жыл толуы – ұлттық руханият тарихындағы ірі мерейтойлардың бірі. Бұл дата – ұлы тұлғаның өмірі мен еңбегін қайта зерделеп, оның идеяларын қазіргі заманмен сабақтастыра бағалау үшін ерекше мүмкіндік.
Абайдың өмір жолы – ұлтқа қызмет етудің жарқын үлгісі. Ол 1845 жылы қазіргі Шығыс Қазақстан облысының аумағында дүниеге келді. Жастайынан білімге құштар болып, шығыс пен батыс мәдениетінің қазыналарын терең меңгерді. Абай өз халқын білімге, еңбекке, бірлікке шақырды. Оның поэзиясы мен қара сөздері – адамгершілік, әділеттілік және мейірімділік қағидаттарын насихаттайтын мәңгілік мұра.
Абай шығармашылығының ең басты ерекшелігі – терең ой мен ұлттық болмысты үйлестіре отырып, жалпыадамзаттық құндылықтарды дәріптеуі. Ақын өлеңдерінде қоғамдағы әділетсіздік, надандық, жалқаулық сияқты келеңсіздіктерді сынап, жастарды ізденіске, ғылым мен өнерді меңгеруге үндеді. Қара сөздерінде адамның өзін-өзі тануы, ар-ұят, иман, мінез-құлық мәдениеті туралы толғанды. Бұл ойлар бүгінгі күні де өзектілігін жоғалтқан жоқ.
Абайдың 180 жылдығын атап өту – тек мерекелік іс-шаралар легі емес, сонымен қатар ұлы ойшылдың идеяларын қазіргі қоғам өміріне терең енгізу мақсатын көздейді. Бүгінгі таңда елімізде Абайдың атын иеленген білім беру, мәдениет, ғылым ошақтары жұмыс істейді. Оның шығармалары мектеп пен жоғары оқу орындарының бағдарламасына енгізілген. ЮНЕСКО деңгейінде мойындалған Абай мұрасы – Қазақстан халқының мақтанышы.
Ұлы ақынның құқықтық және моральдық көзқарастары да ерекше назар аударуға лайық. Абай әділеттілік пен шыншылдықты адамның ең басты қасиеттері деп санады. Ол заң мен тәртіпті сақтау тек билікке ғана емес, әрбір азаматтың борышы екенін айтқан. Осы ойлар қазіргі құқықтық мемлекет құрудағы маңызды қағидаттармен үндеседі. Сондықтан Абай мұрасын насихаттау – тек мәдени міндет қана емес, құқықтық сананы қалыптастырудың да тиімді жолы.
Абайдың 180 жылдығы аясында өтетін іс-шаралар халықты бірлікке, татулыққа және рухани жаңғыруға шақыруы тиіс. Ақынның шығармашылығы жастарды парасаттылыққа, әділдікке, білімге жетелейтін рухани бағдар бола алады. Бұл – болашақ ұрпақтың адамгершілік және интеллектуалдық дамуына қосылатын баға жетпес үлес.
Қорыта айтқанда, Абай Құнанбайұлы – тек бір дәуірдің ғана емес, бүкіл адамзаттың ортақ мұрасы. Оның өлеңдері мен қара сөздеріндегі ойлары ғасырлар бойы жол нұсқап келеді. 180 жылдық мерейтой – ұлы ақынға деген құрметіміздің, ұлттық бірегейлігімізді сақтау жолындағы ұмтылысымыздың айқын көрінісі. Абай мұрасын дәріптеу – рухани биіктікке, мәдени кемелденуге және құқықтық сананы нығайтуға бастайтын мәңгілік міндет.
| Галым Чингисов, Қызылорда қаласының мамандандырылған тергеу сотының төрағасы |
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!