Сурет: Stan.kz
Бүгінде Қазақстанда UTC+5 және UTC+6 деген екі уақыт белдеуі қолданылады. Ел аумағының көп бөлігі (батыс облыстарды қоспағанда) UTC+6 аймағында орналасқан. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
Ғалымдардың айтуынша, UTC+6 уақыт белдеуі табиғи күн уақытына сәйкес келмейді, бұл биологиялық ырғақ пен адам денсаулығына кері әсер етеді. Атап айтқанда, сарапшылар астаналық уақыт бойынша өмір сүретін аймақтар мен қалаларда сағат бір сағатқа (UTC+5) артқа қойылатын нұсқаны ұсынып отыр. Осылайша, бүкіл Қазақстан бойынша бірыңғай уақыт белгіленеді.
«Мен бұл мәселемен 10 жылдан астам уақыт айналысып келемін. Ғылыми консенсусқа сәйкес, адам денсаулығы үшін күн сәулесіне, яғни табиғи уақытқа мүмкіндігінше жақын тұрақты уақыт белдеуін қолданған дұрыс. Ғылыми-зерттеу институттары мен менің әріптестерімнің ұсынған бүкіл Қазақстан бойынша UTC+5 бірыңғай уақытына көшу бұрын ұсынылған барлық нұсқалардың ішіндегі ең оңтайлысы», – деді қолданбалы хронобиология маманы Болат Нұрқожаев.
Денсаулық сақтау министрлігі де осындай ұстанымды ұстанады және уақыт белдеуін табиғи уақытқа сәйкес келтіру қазақстандықтардың денсаулығына тиімді әсер етеді деп есептейді.
«Қазақстан халқының басым бөлігі өзінің географиялық уақыт белдеуінде тұрмайды. Сарапшылар тобы, профессор-физиологтар бұл мәселені жыл бойы зерттеді. Дененің физиологиясы мен қызметі, гормоналды тепе-теңдік тұрғысынан біз UTC+5 уақыт белдеуіне ауыса отырып, денеміздің биологиялық сағатына сәйкес оянып, ұйықтаймыз деген пікірді ұстанамыз», – деді Денсаулық сақтау министрлігінің Ғылым және адам ресурстары департаментінің директоры Дәулет Алдынғұров.
Астана медицина университетінің қалыпты физиология кафедрасының меңгерушісі Күрейш Хамчиевтің айтуынша,уақыттың табиғи тәртібінен озуы шаршау мен созылмалы аурулардың пайда болуына ықпал етеді.
«Қазір көптеген аймақтарда болып жатқан десинхроноз, яғни биологиялық ырғақтардың сәйкес келмеуі ұзақ уақыт бойы шаршаудың, депрессияның, ұйқысыздықтың және
өнімділіктің төмендеуіне себеп болуда. Мұның бәрі жүрек-қан тамырлары, қатерлі ісік және басқа аурулардың даму қаупінің факторлары. Циркадалық немесе биологиялық ырғақ біздің өміріміздің ажырамас бөлігі және бұл циркадалық стрестерге қарсы тұру өте қиын. Сондықтан бүкіл республика халқының табиғи ритмін үндестіру қажет», – деді ол.
Сарапшылар денсаулыққа пайдадан басқа, бірыңғай уақыт белдеуін орнату еліміздің әртүрлі өңірлерінің тұрғындары арасындағы уақыт кедергілерін жоюды, көлік және басқа да коммуникациялардың жақсаруын, бизнесті жүргізуге, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен төтенше жағдайлар қызметтерінің өзара іс-қимылына жағымды әсер ететінін атап өтті.
Жұмыс тобы халықаралық тәжірибені зерттеп, әлемнің 175 елінде бірыңғай уақыт белдеуі бар екенін анықтады. Бір уақыт белдеуінде тек 22 ел бар.
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!