Бүгінгі таңда қалалық мәслихатқа сайланған депутаттар шама-шарқы келгенше өз міндетін атқаруда. Мандатын алған әр депутаттың өзіндік миссиясы, мақсаттары бар. Сол мақсаттарына жету үшін тынбай еңбек етіп, халыққа берген уәделерін орындау үшін қызмет етіп жүргендер аз емес. Бұл жолы қалалық мәслихат депутаты Ерлан Мұсаевпен сұхбаттасудың сәті түсті.
– Жалпы бұл сіздің ең алғаш рет қалалық мәслихат депутаты болуыңыз. Осы тұста депутат мандатын алғалы өміріңіз қалай өзгерді?
– Уақыт жеткізе алмай жүрмін. Бұрын ұйқыдан тұрып күндік жоспарымды құратын едім. Енді әр адам әртүрлі болады ғой. Қазір тіпті ұйқыдан тұрмай жатып, тұрғындар хабарласып өз мәселелерін айтады. Айтқаны былай тұрсын, айқайлайтындары бар. «Депутаттар айлық алады, сол үшін біздің мәселемізді шешіп беруі керек» деп ойлайтындар көп. Алайда қалалық, облыстық мәслихаттың депутаты айлық алмайды. Депутат – өз мойнына қоғамдық жұмыстарды қосымша жүктеп алған адам. Дегенмен таңертең мен күндізгі уақыт ештеңе емес, түнде де хабарласып, мәселесін айтатын тұрғындар бар. Мен де кезінде депутаттардың жұмысы рақат деп ойлағанмын. Олай емес екен. Жалпы бір нәрсе туралы сөйлеу үшін ең алдымен соның ішкі ахуалын біліп алу керек екен. Бұған дейін мен «әлеуметтік желі белсендісі» болғанымда желідегі жазбаларыма неге жауап бермейді деп ойлайтынмын. Шын мәнісінде уақыт керек екен. Әр тұрғынның мәселесін тыңдап, олқылықтарды анықтап шешкің-ақ келеді. Бірақ уақыт…
– Халық пен биліктің арасын жақындату үшін еңбектеніп жүрсіз. Осы кезге дейін бірнеше қабылдау да жүргіздіңіз. Жалпы осы қабылдауға келген тұрғындар қандай сұрақпен жүгінеді және тұрғындар мәселесі қаншалықты шешімін тапты?
– Негізі мен статистика жүргізбеймін. Мысалы, жас буын өкілдері «Киберспортты дамытайық» деп ұсыныс жасады. Оларға демеуші тауып бердім. Одан бөлек қаладағы ІІІ квартал тұрғындары су мәселесі, балалар алаңы мен көгалдандыру мәселесін айтты. Аталған мәселені шешуге көмектестім. Су мәселесіне қатысты «Қызылорда су жүйесі» мекемесімен бірігіп жұмыс атқардық. Алдағы уақытта шешімін табуы керек. Тұрғындар су сапасына шағымданғандықтан, бұл аймаққа келетін су ұңғымадан алынып, орталық су жүйесіне қосылмақ.
«Эдельвейс», «Орбита», «Еңбек», «Болашақ» деген саяжайлар 2019 жылдан бастап қала есебіне кірді. Алғашқы сессиялардың бірінде осы саяжайлардың жоба-сметалық құжаттамасына қарастырылған ақшаны қайта қарау мәселесін көтердім. Алдағы уақытта жоба-сметалық құжаттары дайын болған соң бұл саяжайларда ауыз су, жарық пен жол мәселесі шешіледі.
Қалған мәселелер де өз кезегімен шешімін табуда
– Қаланың коммуналдық жайына, түйткілді мәселесіне аса мән бересіз. Шаһар басшысы Ғанибек Қазантаев та осы саладағы мәселелерді шешуге білек сыбана кірісіп кетті. Шаһар басшысымен бірігіп шешуді жоспарлаған мәселелер бар ма?
– Қала әкімі Ғанибек Қонысбекұлына өзімнің ойымды айттым. Көп жағдайда қала әкімімен негізгі ой-жоспарымыз сәйкес келеді. Қаланың аяқ су мәселесі, тұрғын үй коммуналдық шаруашылығының жұмыс жүйесін өзгерту секілді жоспарлар бар. Қаланың коммуналдық саласын жүйелеу, автоматтандыру керек. Осы мәселелер турасында шаһар басшысымен ойымыз бір жерден шықты. Алдағы уақытта бірге жұмыстар атқарамыз деп сенемін.
Әрине, мәселе көп, бірақ шешілмейтін мәселе жоқ. Біз де барлығын әкімдікке жүктеп қойғанбыз. Осы әдеттен арылып, қоғамның белсенділігін арттыру керек.
Бір мысал, Алматы қаласында әр үйде тұрғындардың коммуналдық төлемдерді уақытылы төлеуін бақылайтын белсенді бір тұрғын болады. Ол бұл үшін арнайы айлық алмайды, бірақ тұрғындар коммуналдық төлемнің маңыздылығын түсінеді. Ал бізде қалай? Көпқабатты үйлердің тек 60 проценті ғана коммуналдық төлемдерін толық төлейді. Бірақ әлеуметтік желіде коммуналдық мекеме жұмысына көңілі толмайтындар көп.
– Жастар саясатын жетілдіруде «Социум Қызылорда» қоғамдық қорымен бірнеше игі бастаманың себепкері болдыңыз. Енді депутат ретінде жастарға не істеп жатырсыз?
– Пандемияға байланысты қолымыз байланып отыр. Мысалы, қалаға қарасты ауылдарға барып, жастармен кездесу ұйымдастыру жоспарда бар. Дегенмен қазіргі кезде бізде жастар саясатының жағдайы жаман емес. Қазір әр ауылда, ауданда жастар орталығы, қалада ресурстық орталық бар. Жастарға арналған «Серпін», «Дипломмен ауылға» секілді қаншама мемлекеттік бағдарламалар бар.
Өз басым іздеген адам әр кезде өзіне керекті затын табады деп сенемін. Бірақ бізде жастар ізденбейді. Сосын қазір жастар арасында «Nur Otan» десе өзгеше, немқұрайлы көзқараспен қарау бар. Дегенмен олар партияішілік бағдарламаларды, жобаларды білмейді. Ал сол бағдарламалардың көмегіне жүгінсе біраз жеңілдіктерге жететін еді. Негізі өзім де жас болдым. Сол кезде түсінгенім – бізде белсенді жастар 5-6 адамнан әрі аспайды екен. Ал менің ойымша олардың арасындағы белсенділікті көбейту керек.
Негізі қала жастарының саясатына үлесімді қостым, әлі де қосып келемін. Жастармен байланысымды да үзген жоқпын. Оларды жаңа бастамаларына қолдау көрсетіп, өзіндік бағыт-бағдарымды беріп келемін. Бір мақсатым бар – ол қала жастарын көшбасшы ету. Олардың мәдениетін, қоғамдық белсенділігін көтеру. Мысалы, ауылдан келген жас өзін «үлкен ауылға» емес, қалаға келгенін сезінуі керек. Сондықтан қала жастарымен көп жұмыс істеу керек. Иә, мен де өз тілімді, елім мен жерімді сүйетін патриотпын. Бірақ әр адам өз ана тілінен өзге тілдерді де меңгеру керек деп ойлаймын. Қазір мемлекет есебінен тілді тегін оқытатын орталық бар.
Сондай-ақ қалада біздің бастамамызбен үш стритбол алаңы салынды. Неге стритбол? Өйткені ол көше баскетболы, қалалық спорт. Жалпы өз басым баскетбол федерациясының өкілі болмасам да, қала, облыс көлемінде осы спорттың дамуына өз үлесімді қостым деп айта аламын.
Қаладағы «Теміржолшылар паркін» қайта жаңғыртуға ұсыныс жасағанмын. Бүгінде ол парк бүлдіршіндерден бастап, үлкендердің де демалыс алаңына айналды
– Депутат ретінде сізге жүктелген аймақ – қала орталығы. Қазіргі таңда сіздің ықпалыңызбен орталықта қандай жұмыстар атқарылып жатыр?
– Ең басты проблеманың бірі – үйлерге, нысандарға жасалып жатқан модернизация. Жалпы мердігер компаниялардың жұмыс істеуі көңіл көншітпейді. Олардың жұмысына тұрғындардан түсетін арыз көп. Сосын Қорқыт ата мен Әйтеке би көшелеріндегі көпқабатты үйлердегі жалдамалы пәтерлердің мәселесі. Ол жерде қазір 100-ден астам пәтер күндік, сағаттық жалға беріледі. Соның әсерінен зорлық-зомбылық, нашақорлық пен суицид фактілері көп. Ендігі мақсат – сол жақта полицияның уақытша ұстау изоляторын салу, бейнекамера орнату.
Батырхан Шүкенов атындағы саябаққа бейнекамера орнату мәселесі бар.
Аяқ су мәселесі де шешілуі керек. Айта берсе, мәселе көп. Бірақ қала орталығының өзге аумаққа қарағанда жағдайы жақсы. Осы орайда менің негізгі миссиям – ішкі саясатпен бірігіп халықтың санасын өзгертуге жұмыс істеу.
– Сайлауалды бағдарламаңызда ішкі туризмді дамытуға назар аударыпсыз. Бұл мәселе шешімін таппаған мәселелердің бірі. Әлде Ерлан Мұсаев жұлдызды жаңалық болатын жоба дайындау үстінде ме?
– Ішкі туризмді дамыту үшін біз ең алдымен қарапайым дүниелерді жасауымыз керек. Мысалы, біздің қалада экскурсия жоқ, бар болса да жарнамасы аз. Біз 2020 жылы «Рухани жаңғыру» орталығымен қалаішілік экскурсия ұйымдастырғанбыз. Тұрғындардың сұранысын байқадық.
Бізде қазір арнайы бағдарламамыз дайын. Енді қаражат жетіспеушілігі бар. Сонымен қатар кадр жетіспеушілігі де байқалады. Қазір екі-үш тілді еркін меңгерген гид табу қиын. Қорқыт ата университетінде «туризм» факультеті енді ғана ашылып жатыр. Міне, осы олқылықтардың барлығын шешіп, ең алдымен қаладағы туризмді дамыту керек. Айына бір рет экскурсия ұйымдастырылса бұл қоғам дамуына өз үлесін қосар еді.
– Сайлауалды үгіт-насихат жұмысы кезінде «Өз депутаттық қызметімді ойдағыдай атқара алмасам, мандатымды қайтарамын» дедіңіз. Мандатыңызды нақты қандай кезде қайтаруға дайынсыз?
– Қазіргі таңда көп мәселені көтеріп жатырмыз ғой. Негізі мен өз басым сессияда үндемей отыра алмаймын. Алдын ала мәселелерді қарап, зерттеймін. Сосын жиында сөз сөйлеушінің кемшіліктерін айтамын. Жалпы біздің Қызылордада неге проблемалар шешілмей жатады? Өйткені біз жуас халықпыз, кемшіліктерді көп айта бермейміз. Сондықтан мен керек кезінде сынды да айтамын, нақты атқарған жұмысы болса мақтап, қолын да аламын.
Егер осы қызмет барысында маған артылған халықтың үмітін ақтай алмасам, мәселе шешімін таппай жатса мандатымды қайтаруға дайынмын. Өйткені мен бұл жерде атақ-мансап қуалау үшін емес, өз қалама, сол қаланың тұрғындарына көмектесу үшін келдім.
Бірақ мен депутаттыққа келгенде бір әріптесім «Қайта-қайта мандатымды қайтарамын деп айтудың қажеті жоқ. Өйткені мандатыңды қайтарғаның – халықтың сенімін ақтамағаның» деді. Міне, осы сөзден кейін мен мандатымды қайтаратын күнге жеткізбей, халық үшін білек сыбана еңбектенуге тырысып жүрмін.
– Қашан көрсек те тынымсыз тірлік жасап жүресіз. Осынша күш пен шабытты қайдан аласыз?
– Бұл маған қанмен берілген қасиет секілді. Мен бос жатсам өмірім тектен-текке өтіп жатқандай сезінем. Атақ-абырой емес, болашақта балаларым менімен мақтансын, үлгі алып халық пен елдің қамы үшін қызмет етсе маған сол үлкен абырой.
Ал күшті маған Кемел мен Бекен деген екі ұлым береді. Үлкен баламның атын мемлекет басшысының атасына ұқсастырып, ал екінші ұлымның есімін өзімнің 30 жылдай ел басқарып, халыққа қызмет еткен атамның құрметіне қойдым. Сол екеуін құшақтап, иіскеп, болашақта ізімді жалғар атқамінерлерім барына қуанғанда барлық күйзеліс пен қиындықты ұмытып кетемін.
«Отызында орда бұзбаған, қырқында қамал алмайды» деген сөз бар. Сол үшін әзірге жас кезімде, күшім бар кезде еңбек етіп қалуым керек. Себебі жас келе адамда пайдалы әсер коэффициенті азайып, кейбір жерде күшім жетпей қалуы мүмкін. Сондай-ақ жасым келгенде мен жастарға орнымды беремін. Сондықтан дәл бүгін еңбектеніп қалуым керек деген ой менде.
– Бүкпесіз әңгімеңізге рақмет!
Әңгімелескен
Аслан НҰРАЗҒАЛИ
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!