Ішек инфекциясы – біріншіден ас қорыту жолын зақымдайтын жұқпалы аурулардың бір тұтас тобы. Микроорганизмдердің бірнеше тобы: бактерия, вирус және қарапайымдылар жіті ішек инфекцияларының себебі болып табылады.
Инфекция көзі – науқас адам немесе жіті ішек инфекция қоздырғыштарының тасымалдаушысы.
Жіті ішек инфекцияларын қабылдағыштық өте жоғары боп келеді. Ересек адамдар мен балалар, әсіресе, 1 жастан 7 жасқа дейінгі балалар жиі ауруға шалдығады. Жұқтыру қаупі организмге түскен қоздырғыштың мөлшеріне, вируленттігіне, сондай-ақ асқазан-ішек жолдарының барьерлік және ферментативті функциясына және организмнің қабылдағыштығына байланысты.
Ауру нәжіс-ауыз арқылы, тамақ, су және тұрмыстық жанасу арқылы жұғады. Қоздырғыштың ағзаға түскен кезінен бастап ауру белгілері пайда болғанға дейін, бірнеше сағаттан 7 күнге дейін созылуы мүмкін. Инфекциямен ауырғаннан кейін иммунитет 3 – 4 айдан 1 жылға дейін тұрақсыз болады, осыған байланысты, аурудың қайталануы әбден мүмкін.
Тамақ, су, тұрмыстық заттар, ойыншықтар аурудың берілу факторлары болып табылады, кейбір инфекцияларды жәндіктер (шыбындар, тарақандар) таратады. Сондай-ақ антисанитарлық жағдайлар, жеке гигиена ережелерін сақтамау, санитарлық ережелерді сақтамай дайындалған тамақ өнімдері жіті ішек инфекцияларын жұқтыруы да мүмкін.
Жіті ішек инфекциялары (ЖІИ) жылдың кез келген мезгілінде болуы мүмкін: вирусты инфекция, көбінесе салқын түскенде, тұмаумен және ЖРВИ-мен сырқаттанушылық деңгейі артқан кезде болады, бактериялық инфекциямен сырқаттанушылық жазғы мезгілде болады.
Жіті ішек инфекцияларының негізгі алдын алу шаралары:
– Жеке гигиена ережелерін сақтау, тамақ ішердің алдында және дәретханадан шыққаннан кейін қолды сабынмен мұқият жуу;
– Су ішу үшін тек қайнатылған немесе бөтелкедегі суды пайдалану;
– Пайдаланудың алдында жеміс пен көкөністі жақсылап жуып, қайнаған сумен шаю;
– Тамаққа термиялық өңдеуден өткен өнімдерді пайдалану. Тамақты ұзақ, тіпті тоңазытқыштың өзінде ұзақ сақтамау;
– Тез бұзылатын тамақ өнімдерін тек салқын жерде сақтау, жарамдылық мерзімі өткен азық-түлікті пайдаланбау;
– Шикі өнімдерді өңдеу үшін жеке асүй жабдықтарын (пышақ және кесу тақтайлары) қолдану. Шикі өнімдерді дайын өнімдерден бөлек сақтау;
– Тек арнайы белгіленген орындарда ғана шомылу. Суқоймаларда және бассейндерде шомылған кезде ауызға судың кетпеуін қадағалау;
– Үйді, ауланы таза ұстау.
Динара Жанабергенова
Қызылорда облысының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің басшысы
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!