Білім – өмір шырағы. Бүгінгі білім көрсеткіші – келешегіміздің кепілі. Ал ҰБТ – әрбір жас түлектің жаңа өмір жолындағы алғашқы асуы. Бағы жанғандарды анықтайтын сын сағаты жақындаған сайын ЖОО-ға түсуге талпынған ақ қанатты армандардың жүрегі лүпілдеп, көңілдері елеңдеп бір мазасыз күйге түсетіні мәлім. Осындай мазасыз күйде жүрген оқушыларды Білім және ғылым министрі жақсы жаңалықпен қуантты. Еліміздің бас ұстазы оқушылар екі рет ҰБТ тапсырып, грантқа түсуге мүмкіндік алатынын жеткізді. Осы орайда күрделі сынаққа түлектердің дайындық деңгейі мен өзгерістер жайын қалалық білім бөлімінің бас маманы Ерлан Бодановтан сұраған едік.
– Биыл ҰБТ барысына өзгертулер болғаны белгілі. Сол жөнінде айтып өтсеңіз…
– Биылғы сынақ Ұлттық бірыңғай тестілеу өткізу пункттерінде «1 тестіленуші – 1 компьютер – 1 камера» қағидаты бойынша электрондық форматта өткізіледі. Талапкерлер тестілеу күнін, уақытын және орнын өз бетінше таңдай алады. Бір және бірнеше дұрыс жауабы бар тест тапсырмалар қолданылады. Тестілеу нәтижесі тестілеу аяқталған соң бірден беріледі. Апелляцияға мазмұны бойынша өтініштер тестілеу аяқталғаннан кейін 30 минут ішінде және техникалық себептер бойынша өтініштер тестілеу барысында беріледі.
Мүгедектерге қосымша 40 минут уақыт беріледі. Қазақстан тарихы пәні тест тапсырмаларының құрамына контекст мәндегі тест тапсырмалар енгізілді. Шығармашылық дайындықты талап ететін білім беру бағдарламалары тобына түсушілер үшін тестілеу ұзақтығы өзгертілді, тестілеу уақыты – 70 минут.
Ұлттық бірыңғай тестілеудің нәтижелері енді мектептердің жұмысын бағалауға қолданылады. Білім және ғылым министрлігі тестілеу қорытындылары негізінде мектептер, сондай-ақ пәндер бойынша талдау жасалатынын атап өтті.
– Қаламызда қанша оқушы ҰБТ-ға қатысады?
– Қаламызда 2000 оқушы өтініш білдірген. Олардың өтініші қабылданды.
– ҰБТ қорытындысы мектеп дәрежесіне әсер етеді ме?
– Енді ҰБТ қорытындысы бойынша әр мектеп, облыс, тіпті пән бойынша талдау жасап, оны мектептердің жұмысын бағалау үшін пайдалануға шешім шығарылды. Электронды форматқа көшу енді тестілеуге тақырыптық талдау жасауға мүмкіндік береді. Талапкер бұдан былай тестілеуді аяқтағаннан кейін жинаған ұпайларының нәтижесін ғана емес, сонымен қатар қандай тақырыптарды білетіні және қайсысына көңіл бөлу қажет екені туралы қосымша тапсырма алады. Дәл осындай талдау мектепке де, нақты пәнге қатысты да, аудан, облыс және жалпы республика көлемінде де жасалады. Талдауға байланысты оқу бағдарламаларын пысықтау, мұғалімдердің мақсатты түрде біліктілігін арттыру, біліктілікті арттыру бағдарламаларын өзгерту бойынша шешімдер қабылданады.
– Бұл сынаққа қатысу оқушылар еркінде ме?
– Әрине, оқушылар еркінде. Яғни оқушылар ҰБТ-ға электронды форматта өз бетінше өтініш береді және оларды ҰБТ-дан шеттету, сондай-ақ тек тест арқылы ғана дайындау тоқтатылды. Ақылы ЖОО-ға түсу қысқы, көктемгі ҰБТ тапсырумен шектелмей, сонымен қатар жазғы мемлекетттік грант ҰБТ байқауына қатысуы да толыққанды өз еркінде.
– Жас түлектер қандай мамандықтар бойынша тестілеуге қатысуға талаптануда?
– Кең мағынада айтар болсақ ҰБТ-дан 3 негізгі міндетті пән математикалық сауаттылық, Қазақстан тарихы, оқу сауаттылығы барлық оқушыларға міндетті. Таңдау пәндері математика-география қаржы саласы болса, математика-физика техникалық инженерлер, химия-биология дәрігерлер, дүние жүзі тарихы – ағылшын, дүние жүзі тарихы – құқық, қазақ тілі – әдебиет гуманитарлық саладағы мамандықтарға талаптанып отыр.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың техникалық мамандықтарға басымдық беру жөніндегі тапсырмасын және осы бағытқа мемлекеттік гранттың көп бөлінетіндігін ескерген оқушылар техникалық мамандықтарға көптеп мән беруде. Педагог мамандығына да сұраныс артып отыр. Математика, физика, химия, биология, география пәндері бойынша таңдау пәндерінен тест тапсыру жоғары деңгейде. Осыған орай IT мамандар, инженерлер, агроном, дәрігерлерге, қаржы саласына қатысты мамандықтар таңдау басты бағытта болып отыр. Қазіргі жағдайда басты талап еңбек нарығындағы мамандыққа сұранысты саралап, оң шешім шығаруда білім ордалары жан-жақты жұмыс істеуде.
– Сұхбатыңызға рахмет.
Сұхбаттасқан Айтолқын АЙТЖАНОВА
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!