Дәл осы уақыт – халықтың түрлі жеміс-жидектен тосап дайындайтын кезеңі. Соған байланысты тұрғындар қантты жаппай сатып алып жатыр. Тіпті кейбір дүкендердің сөрелерінде тез таусылып қалуда. Осыған орай елімізде қайтадан қант тапшылығы туындап отыр. Бүгінде халықтың бар назары әлеуметтік маңызы бар азық-түліктің қымбаттауында емес, оның тапшылығында болып тұр.
Тұрғындар сауда үйлерінде ұзын-сонар кезекке тұрып, құмшекерді жаппай сатып алуда. Соның салдарынан кіші дүкендерде аталған өнім қалмай отыр. Кейбір жеке кәсіпкерлер осы жағдайды пайдаланып, жоғары бағадан беруде. Ал ірі сауда үйлері қантты тәулігіне шектелген мөлшерде шығаруға мәжбүр. Осылайша құмшекердің қымбаттағаны рас. Біздің аймақта оның бағасы 800 теңгеге жетті.
Расында, қазір құмшекер облыс бойынша ғана емес республика көлемінде өзекті мәселеге айналып отыр. Оның басты себебі Ресей мен Украина арасындағы қалыптасқан жағдайға байланысты. Біздің аймақ негізінен қант нарығында импортқа тәуелді. Сыр өңіріне осы кезге дейін қант өнімі Жамбыл, Алматы облысындағы қант зауыттары мен Ресей елінен тасымалданып келді. Сондай-ақ қант Бразилия елінен Ресей арқылы жеткізілді. Қазіргі кезде Ресей арқылы әкелінетін шикі зат басқа логистикалық жолмен тасымалдануда. Сондықтан ол қант бағасының өсуіне өз әсерін тигізуде. Өйткені арақашықтықтың ұзаруы қосымша шығындарға әкеп соғуда.
– Біздің тарапымыздан бағаны тұрақтандыру мақсатында «Азық-түлік келісім шарт корпорациясы» ҰК» АҚ арқылы тұрақтандыру қорына 272 тонна қант сатып алынып, 38 әлеуметтік дүкен мен 14 әлеуметтік бұрышта төмен бағада тұрғындарға ұсынылуда. Осы жағдайды пайдаланып, кейбір шағын дүкен иелері қант бағасын көтеріп сатуда. Бүгінде облыс бойынша қанттың орташа бағасы 491 теңгені құрайды. Ал әлеуметтік дүкендерде құмшекер 370 теңгеден сатылуда. Қазіргі кезде аймақта жалпы қоры 247 тонна қант бар. Сонымен қатар тікелей қант зауыттарынан 680 тонна қант өнімін сатып алу жұмыстары жүргізілуде. Ал жыл аяғына дейін 3315 тонна қант көлемін сатып алу жоспарлануда. Сондықтан ешқандай байбалам салудың қажеті жоқ. Өйткені тұрақтандыру қорында қант қоры жеткілікті, – деді облыстық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасының басшысы Талғат Дүйсебаев.
Жалпы аймақтағы тұрақтандыру қорында тауарларды сақтауға арналған 5250 тонналық 2 қойма бар. Оның біріншісі 2011 жылы, ал екіншісі 2020 жылы пайдалануға берілді. Бүгінде тұрақтандыру қорында 393,5 млн теңге көлемінде 759,9 тонна өнім қоры бар.
«Байқоңыр» ӘКК АҚ басқарма төрағасы Нұржан Ахатовтың айтуынша, әлеуметтік дүкендердегі өнімдердің бағасы нарықтық бағадан төмен болғандықтан, алыпсатарлыққа жол бермеу үшін әлеуметтік дүкендерде және бұрыштарда мөлшерлеп қана босатылуда. Мәселен, бір сатып алушыға нан – 4 дана, қант – 2 келі., картоп – 5 келі, сәбіз – 2 келі, өсімдік майы 1 литрден берілуде.
Бүгінде облыс бойынша экономикалық тергеп-тексеру департаментімен күнбағыс майы, қант, тауық жұмыртқасы, қырыққабат және басты пияз өнімдерін сату бағаларына үстемақы қосылуына байланысты тексеру жүргізілуде. Одан бөлек қала тұрғындарынан «Магнум» гипермаркетіндегі және «Смолл» супермаркетіндегі азық-түлік тауарларының бағаларына қатысты 6 арыз келіп түскен. Соған байланысты осы жылдың наурыз айында «Магнум» гипермаркетіндегі қырыққабат, сәбіз, пияз және «Смолл» супермаркетіндегі қант, ас тұзы, картоп, сәбіз, пияз бағаларына қатысты 4 арыз-шағым негізінде жоспардан тыс тексеру жүргізілді. Бұл жөнінде өңірлік коммуникациялар оратылығында өткен брифингте облыстық кәсіпкерлік және өнеркәсіп басқармасы басшысының орынбасары Ринат Сұлтангереев мәлімдеді.
Дегенмен күннен-күнге азық-түліктің бағасында өсу бар да түсу жоқ. Бұрын бес мың теңгеге бір пакет зат алсақ, қазір тіпті ол ақшаға екі-үш заттың өзі әрең түседі. Осыған дейін маусымдық кезде ғана өсіп, қайта қалпына келуші еді. Ал бүгінде өскеннің үстіне өсуде. Себебі күнде базарға немесе дүкенге бара қалсаң, әйтеуір бір заттың қымбаттағанын аңғарасың. Қанша жерден қадағалау болса да бағаның шарықтауына ешқандай тұсау болмай тұр. Әйтпесе, қатаң тексеріспен талап болса, баға аспандамай тұрақталар еді. Сіз қалай ойлайсыз, ойлы оқырман?!
Ақмарал ҚАДЫРХАНҚЫЗЫ
Жылдам ақпарат алу үшін Facebook, Instagram желілері мен Telegram каналымызға жазылыңыз!